Een reiziger vanuit het oude Europese continent die aan de kust van deze Nieuwe Wereld het schip verlaat, voelt zoals de psalmist beschrijft, dat ‘his thoughts crowd upon him like a multitude’. In vergelijking met de wervelende wateren van uw nieuwe levensstroom is de rivier waarin hij zich voortbewoog haast diepbevroren en stilgevallen.
Hier, op Amerikaanse grond, realiseert hij zich voor het eerst hoeveel goddelijke krachten zich ophouden in de boezem van de mensheid en die de oude wereld niet konden ontwikkelen, maar die nu hun praal beginnen te ontboezemen en zo een nog rijkere hoeveelheid verrassingen voor de toekomst belooft.
Natuurlijk laat je niet na om te vragen hoe het zit met de superioriteit die de Oude Wereld in jouw ogen veel opzichten nog steeds heeft, en trouwens ook in de mijne. Oud Europa blijft ook nu nog de drager van een langere geschiedenis en staat daardoor als een dieper gewortelde boom, met tussen de bladeren verder gerijpte vruchten verstopt. Jullie zijn nog in de lente van jullie bestaan, wij hebben de herfst al bereikt en heeft de oogst van de herfst niet zijn eigen bekoring?
Aan de andere kant kan ik niet anders dan de voordelen erkennen die jullie bezitten in het feit dat, om een andere metafoor te gebruiken, jullie trein van het leven zoveel sneller rijdt dan de onze, de onze daarmee ver achter jullie latend, al voelen we dat tussen het leven in Oud Europa en het leven hier geen diepe kloof is, het is dezelfde golfstroom van het menselijk bestaan waarin wij ons beide bevinden.
Vanwege onze gezamenlijke afkomst, zou je kunnen zeggen dat wij voor jullie ‘been uit mijn gebeente’ zijn, wij voelen dat jullie ‘vlees uit mijn vlees’ zijn, en hoewel jullie ons op een ontmoedigende wijze inhalen, zullen jullie nooit vergeten dat de historische wieg van jullie wonderlijke jeugd in ons oude Europa te vinden is en dat mijn vaderland het lieflijk wiegde.
Om verder te gaan, behalve onze gezamenlijke ouders is er ook een andere factor waarin onze belangen en die van jullie gelijk optrekken, ondanks nog grotere verschillen tussen ons. Nog lieflijker dan het ontstaan van menselijk leven, is de kroon die het zijn glans geeft en die edele levenskroon voor jullie en voor mij ligt in de naam van Christus. Die kroon is onze gezamenlijke erfenis. De vernieuwing van het leven kwam niet voort uit Griekenland of Rome -deze ontzagwekkende metamorfose ontsprong van Bethlehem en Golgotha; en waar de Reformatie onze liefde op een bijzondere manier claimt, dan omdat het de mist van de priesterlijke bemiddeling heeft weggeblazen en de volle glories van het kruis opnieuw onthuld heeft. Helaas verzet de moderniteit zich nu in alle hevigheid tegen dit christelijke element, tegen de naam van het christendom en tegen zijn overwinnende invloed op iedere levenssfeer.
De beslissende afslag werd in 1789 genomen.
Voltaires idiote uitroep ‘Haal die schurk neer’ was gericht op Christus zelf, zijn uitroep was de uitdrukking van de verborgen gedachten waaruit de Franse Revolutie voortvloeide. Een andere filosoof riep fanatiek uit ‘We hebben geen God meer nodig’, de Convention Nationale sprak de hatelijke woorden ‘Geen God, geen meester’ uit, dat waren de heilige woorden die de bevrijding van de mens aankondigenden als het ontgroeien van alle goddelijke autoriteit. Ook in het geval dat God in zijn ondoordringbare wijsheid de revolutie gebruikte als een middel om de tirannie van de Bourbons omver te werpen en oordeel te brengen over de prinsen die zijn volken gebruikten als hun voetenbank, blijft het principe overeind dat de revolutie diep anti-christelijk van aard is en sindsdien als een kanker voortwoekerde en alles wat sterk en consistent voor ons geloof staat ontbindt en ondermijnt.
Daarom is er geen twijfel dat christendom bedreigd wordt door grote en ernstige gevaren. De twee levenssystemen[1] worstelen met elkaar, in een gevecht om overleving. Modernisme moet een eigen wereld creëren, gebaseerd op het gegeven van de natuurlijke mens en om de mens zelf te bouwen vanuit de gegevens van de natuur, terwijl eenieder die hun knie nederig buigen voor Christus en hem als de Zoon van de levende God en God aanbidden, de ‘Christelijke Erfenis’ moeten behouden. Dit is de strijd die momenteel plaatsvindt in Europa, dit is de strijd die momenteel plaatsvindt in Amerika en dit is ook de strijd voor grondbeginselen waarin mijn eigen land momenteel betrokken is, hierin heb ik bijna veertig jaar lang al mijn energie gestoken.
In deze strijd heeft apologetiek ons geen stap verder geholpen. Apologeten hebben op vele wijzen de bereikte borstweringen verlaten, om als lafaards te verschuilen in het ravijn daarachter.
Daarom heb ik steeds tegen mijzelf gezegd: “Als de strijd eervol gevoerd moet worden, en met hoop op overwinning, dan moet het ene principe tegenover het andere principe opgesteld worden; dan moet van het modernisme onthuld worden dat het de kracht is van een alomvattend levenssysteem dat ons nadert, dan moet begrepen worden dat wij onze plek moeten innemen in een levenssysteem dat op dezelfde manier omvattend is en met even ver rijkende kracht. En dit krachtige levenssysteem moet niet uitgevonden worden of in woorden gevat door onszelf, maar zoals het zich toont in de geschiedenis moet het gegrepen worden en zodanig toegepast. Deze manifestatie van het christelijke principe is ons gegeven in het calvinisme, heb ik op deze manier geleerd en beleden en dat doe ik nog steeds. In het calvinisme heeft mijn hart rust gevonden. Door het calvinisme ben ik krachtig en standvastig geïnspireerd om mijn plaats in te nemen in dit grote conflict van principes. Daarom twijfelde ik geen moment over welk onderwerp ik moest bespreken toen ik de eervolle uitnodiging kreeg bij uw faculteit om hier dit jaar de Stone-lezingen te verzorgen. Calvinisme, als de enige beslissende, wettelijke en consistente verdediging voor protestantse naties tegen het oprukkende en verpletterende modernisme, dat moest mijn thema zijn.
Sta me daarom toe dat ik in zes lezingen met u over het calvinisme spreek.
- Over calvinisme als een levenssysteem,
- Over calvinisme en religie,
- Over calvinisme en politiek,
- Over calvinisme en wetenschap,
- Over calvinisme en kunst en
- Over calvinisme en de toekomst.
Vertaald uit: Abraham Kuyper, Lectures on Calvinism, 9e druk 1976, wm. Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, pagina’s 9-12
[1] Zoals dr. James Orr (in zijn waardevolle toespraken over The Christian view of God and the World, Edinb. 1897, p. 3) beschouwt, is er geen helder equivalent in het Engels voor de technische Duitse term Weltanschaauwung. Daarom gebruikt hij de letterlijke vertaling ‘view of the world’, ook al wordt gebruik van deze uitdrukking in het Engels gelimiteerd door de nadrukkelijke associatie met de fysieke natuur. Daarom lijkt me de meer expliciete uitdrukking ‘life and world view’ te prefereren. Mijn Amerikaanse vrienden hebben mij er echter van overtuigd dat de kortere uitdrukking ‘life system’ aan deze kant van de oceaan vaak in dezelfde betekenis gebruikt wordt. Omdat ik deze lezingen voor een Amerikaans publiek houd, koos ik in ieder geval in de titel voor deze kortere uitdrukking, aangezien de kortere uitdrukking altijd enige voorrang heeft als het gaat om een indicatie van het onderwerp. In mijn lezingen gebruik ik de beide termen ‘life-system’ en ‘life and world view’ door elkaar, zoals dat past bij de betekenis die ik hieraan toeken in mijn argumentatie. Zie hiervoor ook dr. Orrs noot op pagina 365.
Geef een reactie