Bijna twee maanden geleden schreef ik een analyse over de aloude strategie van honger die Rusland ook nu weer toepast bij de oorlog in Oekraïne. De aanval op Odessa van 23 juli maakt deze helaas opnieuw relevant, maar enige extra analyse is de moeite waard.

In de analyse concludeer ik dat een voornaam doel van Rusland ligt in het ondermijnen van de Westerse legitimiteit in Afrika en Azië. Dat doet Rusland door voedseltekorten te laten ontstaan die het Westen niet kan oplossen en Rusland ten dele wel, zie hier de kern van dit probleem:

De Russische blokkade van de Zwarte Zee zorgt ervoor dat landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten te maken krijgen met voedseltekorten. […] Hier ligt een groot gevaar: Wanneer de Westerse landen niet in staat blijken iets te doen aan de stijgende graanprijzen, terwijl Rusland daar met in Oekraïne gestolen graan wel toe in staat blijkt, neemt de legitimiteit van het Westen in Afrikaanse landen af. Uiteindelijk is voedsel voor deze landen een belangrijk fundament onder de eigen legitimiteit, hoe Rusland aan dat graan komt en dat Rusland de belangrijkste oorzaak is voor die hoge graanprijzen, komt voor hen dan op de tweede plaats.

De deal die 22 juli gesloten is en die voorafgaat aan de Russische aanval op Oekraïne voorziet erin dat Oekraïense graanproducten het land veilig kunnen verlaten en worden schepen op weg naar Oekraïne gecontroleerd op wapens. Daarnaast moet de deal zorgen voor ongehinderde export van Russische kunstmestexport, zoals The Guardian meldt.

In theorie is dit een zeer welkome deal: de graanexport komt weer op gang en de kans op ernstige problemen door honger wordt fors verminderd. En dan komt de aanval op Odessa.

De aanval op Odessa laat eens te meer zien dat de graan in Odessa, de haveninfrastructuur en de aanleggende transportschepen in de haven niet veilig zijn. Rederijen zullen wel drie keer nadenken voordat ze daar aanleggen, verzekeringspartijen zullen weigeren deze schepen te verzekeren of fors hogere tarieven vragen, terwijl de al oververhitte commerciële scheepvaart met allerlei vrachten hetzelfde of meer kan verdienen. Op deze manier kan Rusland zich in woord aan de deal houden en tegelijkertijd het grote probleem in stand houden.

Opnieuw blijkt het Russische woord geen cent waard. Rusland blijft honger als wapen inzetten met het doel het Westen te ondermijnen, en haalt daarbij ook belangrijke concessies van het Westen binnen. Op deze manier is het wel gemakkelijk om het Westen in Afrika en het Midden-Oosten te delegitimeren.