‘Je gelooft toch niet in een oude man met baard in de wolken?’ Extremistische atheïsten willen nog weleens het idee van God ridiculiseren in een poging om het geloof in deze God in diskrediet te brengen. En het is waar: Het beeld van een witbebaarde man in witbebaarde wolken is ridicuul. Daar geloof ik ook niet in en (vrijwel) geen enkele christen doet dat.

Kerkvader Augustinus komt met een krachtiger beeld. Hij propageert ‘de weg naar binnen’: alleen als wij mensen onszelf leren kennen, kunnen we God leren kennen. Dat wil niet zeggen dat wij als mens goddelijk zijn of dat er geen onderscheid zou zijn tussen mens en onze schepper. Integendeel: “[dit] was voor mij een aansporing om in te keren tot mijzelf en onder uw leiding ging ik mijn innerlijk binnen. Ik kon het omdat u mijn helper was.” Zonder God kunnen wij God niet kennen, het initiatief ligt bij God. En de zoektocht brengt ons onszelf.

Augustinus zocht betekenis voor zijn leven. Hij zocht het bij de neo-platonici en bij de manicheeërs en bij allerlei filosofische en religieuze stromingen met namen waarmee ik jullie niet zal vermoeien. Hij vond antwoorden, antwoorden die niet bevredigen, antwoorden die volgens hem niet waar zijn. Augustinus dwaalde. Tot hij met God zelf in zichzelf zocht. En God vond.

Een man met een baard in de wolken? God is hoger dan mensen en de wolken symboliseren dat zeker. Simplistische beelden en simplistische bijbeltekstenpikkerij halen God uit de hemel neer, ridiculiseren hem. En dat doen christenen soms. Augustinus niet, hij heeft een haarscherp beeld van de verhouding tussen God en mens, een beeld dat God ongelooflijk veel recht doet, een beeld waarbij ik mij graag aansluit:

 Het was ook niet boven mijn geest zoals olie op water drijft of zoals de hemel boven de aarde staat. Het was hoger in de zin dat het mij geschapen heeft. En ik was lager, ik ben door dit licht geschapen. […] U bent mijn God, naar u verlang ik dag en nacht!”

Voor de Gastendienstkrant van 31 mei 2015, 11.00 uur in evangelische gemeente Berea De Maten, de Heemgaard, Heemradenlaan 125, Apeldoorn. Koffie en thee staan vanaf 10.30 uur klaar.