Hoe StaatGeschreven overbodig werd

staatgeschreven, de zeven zekerheden

Dit is geen kritiek op StaatGeschreven. In mijn stuk van 1 september 2015 beloofde ik dat ik in het vervolg geen kritiek meer zou uiten op StaatGeschreven en daar houd ik mij aan. Nu ga ik slechts in op de redenen waarom StaatGeschreven er vandaag nog is en morgen niet meer.

Tegenstellingen verdwijnen
In maart 2010 begon StaatGeschreven met Jaap Marinus en Erik Drenth die iedere vrijdag met elkaar in discussie gingen over een Bijbelpassage, wat ze een ‘Vers op vrijdag’ noemen. Eén van de twee zocht een tekst uit en beiden gaven hun visie, waarbij de soms grote verschillen zorgden voor veel discussie, op vrijwel al deze discussieartikelen werd gereageerd en al in april van dat jaar haalde een artikel meer dan vijftig reacties. Dat was de glorietijd van StaatGeschreven, toen ze de Webfish-award wonnen en op het X-Noizz Flevofestival mochten optreden. De relevantie van StaatGeschreven was toen helder, de discussies op de website representeerden meningsverschillen in de breedte van de kerk en mensen die zich in deze discussies mengden, hadden het idee dat zij daarmee iets ten goede konden veranderen.

Na verloop van tijd werden die tegenstellingen steeds minder. Zoals Jaap Marinus schrijft in De zeven zekerheden (2012, p. 9):

“Toen we met ons weblog StaatGeschreven.nl begonnen, was het orthodox tegenover vrijzinnig. Nu hebben we elkaar in het midden gevonden, hoewel we uiteraard op sommige vlakken nog wel van mening verschillen. […] Vuurwerk werd discussie. Discussie werd dialoog. Dialoog zorgde voor wederzijds begrip en hier en daar nuancering in onze denkwijze.”

Sinds 2010 is StaatGeschreven dan al druk bezig geweest met het uitbreiden van het aantal artikelen en op een zeker moment wordt het type artikel waar Jaap en Erik groot mee zijn geworden, het ‘Vers op vrijdag’ minder belangrijk. Zo zoek je in januari 2013 tevergeefs naar dit type artikel, februari 2013 heeft er één. Vaste lezers en reageerders blijven in deze periode wel hangen en in ieder geval op het eerste gezicht daalt het aantal reacties niet, maar StaatGeschreven verliest hiermee wel een onderscheidend element. Dat is gezien de persoonlijke ontwikkeling van Jaap en Erik niet verrassend, maar voor de site is het schadelijk. Ook voor Jaap en Erik lijkt het belang van hun website minder helder. In de loop van 2013 neemt het aantal artikelen af, ondanks de strips van Dinand Mentink en de tweet van de week, die al eerder is ingevoerd.

Goedgelovig
De redding van StaatGeschreven is in mijn ogen het stoppen van GoedGelovig in maart 2014, maar aangekondigd in januari. In april komen Hettie Clements en veelschrijver Alain Verheij er als vaste krachten bij en ook de Biblebeltbazen en verschillende meer incidentele auteurs gaan enige tijd bijdragen leveren. Jaap kiest ondertussen voor een meer GeenStijl-achtige stijl en Jeukvis wordt de benaming van anonieme bijdragen. Ondanks dat het ‘Vers op vrijdag’ niet geheel verdwijnt, verdwijnt deze wel nadrukkelijk als gezicht van de website, een zeer ruime meerderheid van de artikelen is een heel andersoortig artikel, filmpjes en opinieartikelen bepalen nu de kleur van de website. In sommige opzichten lijkt StaatGeschreven de taboedoorbrekende rol van GoedGelovig over te willen nemen, maar de vraag is welke taboes nog overeind staan na zeven jaar GoedGelovig, terwijl de redactie van GoedGelovig zelf van mening is dat zij steeds meer in herhaling vallen en overbodig geworden zijn.

Doordat Jaap Marinus richting vrijzinnigheid is opgeschoven en ook Alain Verheij door de jaren heen afscheid heeft genomen van zijn gereformeerde roots, verliest StaatGeschreven de aansluiting met de rechterzijde van de Nederlandse kerken. Het is waar dat er ook orthodoxe mensen voor de site schrijven, Hettie Clements en Karin de Geest komen het eerst bij me op, maar Hettie schrijft vooral verhalen en verwoordt zeker niet de positie van orthodoxe christenen en Karin schrijft te weinig om StaatGeschreven echt van kleur te laten verschieten.

Bestaansrecht
Ter rechterzijde begint het Nederlands Dagblad het Theologenblog en EO/geloven zorgt voor meer orthodox-christelijk nieuws en opinie. Ter linkerzijde moet StaatGeschreven nu concurreren met Nieuwwij en (eveneens EO-initiatief, waar inderdaad ook orthodoxen voor schrijven) Zinvloed. Van deze drie heeft StaatGeschreven ook nog eens een toon die niet goed bij het bescheidener vrijzinnige levensgevoel past, het verwijt voornamelijk ‘ooit-orthodox’ te zijn zou niet passen bij Nieuwwij of Zinvloed. Terwijl StaatGeschreven in haar begintijd juist orthodoxen en vrijzinnigen met elkaar in gesprek wist te brengen, lukt het steeds moeizamer om orthodoxen (in ieder geval van het type dat een redelijk gesprek weet te voeren) in de discussie te betrekken, waardoor het bestaansrecht van de site vermindert.

Ook voor Jaap, Erik en Alain wordt de relevantie van de website minder. In mei 2014 wordt Erik Drenth wethouder in Hoogeland-Sappemeer en eind 2014 treedt Jaap in dienst bij de remonstranten (pdf). Alain richt zich steeds meer op freelance journalistiek, op werk waar hij, anders dan bij StaatGeschreven, wel voor betaald krijgt en heeft, zoals ik in een tweet schrijf, StaatGeschreven niet meer nodig om zijn merk uit te bouwen. Je zou daarmee kunnen zeggen dat in ieder geval Jaap, Erik en Alain wel betere dingen te doen hebben.

De reden dat StaatGeschreven overbodig geworden is, is niet dat de kwaliteit van de artikelen niet hoog genoeg zou zijn, voor zover dat überhaupt goed te beoordelen is. De overbodigheid zit vooral in de functie die StaatGeschreven ooit had en nu niet meer, namelijk die van brug tussen orthodoxie en vrijzinnigheid. En gezien de persoonlijke ontwikkeling van met name Jaap en Alain was deze ontwikkeling volgens mij onvermijdelijk.

Uiteindelijk zal ik het StaatGeschreven van de laatste paar jaar niet missen, net zoals ik tot mijn eigen verrassing ook de Dwaze Schare als website niet echt mis. Maar ik voel wel heel erg het gemis van een website die in staat is om vrijzinnig en orthodox bij elkaar te brengen, een functie die StaatGeschreven in de eerste jaren wel vervulde. Vandaag is StaatGeschreven er nog en morgen niet meer, en uiteindelijk komt dat omdat de site haar relevantie zowel voor auteurs als voor het Nederlandse religieuze landschap verloor. En dat is niemands schuld.

Naschrift 19 maart 2016, 14.00 uur: Ik heb ‘de Vers op vrijdag’ veranderd in ‘het Vers op vrijdag’. Ik heb me jarenlang afgevraagd wat er nu zo vers was aan die vrijdag, maar Wilfred wijst mij er terecht op dat dat zeer waarschijnlijk over een (bijbel)vers gaat. Ja, natuurlijk. Dom van me. Dus aangepast.

Schrijf je in voor mijn maandelijkse nieuwsbrief, met analyses van religie, politiek en samenleving:

[wysija_form id=”2″]


Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.