Sinds het begin van de Arabische Lente ben ik mij steeds meer gaan verdiepen in extremisme en asymmetrisch conflict, zoals de trouwe volgers van mijn website hebben kunnen zien, en ook mijn boekendraadje toont dit duidelijk. Toen ik in 2021 lid werd van de werkgroep Buitenlandse Zaken van ChristenUnie-jongerenbeweging PerspectieF, kwam bij mij het verlangen om mijn kennis van extremisme en asymmetrisch conflict juist in te zetten om vrede naderbij te brengen.

Het doel van dit soort maatregelen moet vanuit het oogpunt van een lichtend licht zijn om vrede naderbij te brengen, specifiek een breder begrip van vrede zoals Nicholas Wolterstorff dat bespreekt in onder andere Until Justice and Peace Embrace, waarin hij ‘shalom’ omschrijft als gerechtigheid en het opbloeien van mensen en gemeenschappen. Het gaat hier dus niet om de juiste stappen op het schaakbord van de macht, niet om de geopolitieke intriges van de wereldmachten, maar juist om het pogen als het kleine Nederland kleine stappen te zetten naar een meer rechtvaardige wereld.

Daarvoor schreef ik het rapport Stabilisatie en destabilisatiepreventie; Hoe de programma’s JLOS en JRLOS de weg wijzen naar een stabiel vredesbeleid. Voor het theoretische deel van het rapport bespreek ik primair twee bronnen: Cashing in on Guns: Identifying the Nexus between Small Arms, Light Weapons and Terrorist Financing van Demuynck, Mehra, Clarke, Duquet en anderen, de directe aanleiding om met dit onderwerp aan de slag te gaan, en Governing Security After War: The Politics of Institutional Change in the Security Sector van Louis-Alexandre Berg. Nicholas Wolterstorff en de beginselverklaring van de ChristenUnie gebruik ik verder voor meer morele reflectie op wat onder vrede verstaan moet worden.

In het empirische deel bespreek ik onder andere de anti-IS-missie in Irak en de bijbehorende brede veiligheidsinzet, en verder het Europees Strategisch Kompas, maar de kern wordt gevormd door een bespreking van twee programma’s in Oeganda en Rwanda: respectievelijk Justice, Law and Order Sector (JLOS) en Justice, Reconciliation, Law and Order Sector (JRLOS). De beide programma’s bespreek ik aan de hand van een groot aantal documenten die na een WOO-verzoek online beschikbaar kwamen en die ik zorgvuldig uitgepluisd en gekarakteriseerd heb.

Na het schrijven van het rapport is de samenwerking met Oeganda in JLOS helaas maar begrijpelijk gestopt vanwege Oeganda’s omgang met homoseksuelen en met de nieuwe regering staat alle preventieve veiligheidsbeleid op losse schroeven, slechts noodhulp blijft nog mogelijk. In het rapport concludeer ik al dat preventiebeleid cruciaal is ook voor de Nederlandse belangen, en ik geef aanbevelingen om andere partijen argumenten te geven om hierin mee te gaan. Zo schrijf ik over onder andere PVV en FvD:

Voor [deze] partijen… is het tegenhouden van immigranten prioriteit, of dit nou om vluchtelingen of om werkzoekenden gaat. Investeren in stabiliteit is een effectieve manier om dat inderdaad te doen, effectiever dan hardvochtige maatregelen die de pushfactoren niet wegnemen.

Ook raad ik aan om onze nationale belangen mee te wegen bij de prioritering van waar we aan stabiliseringsprogramma’s meewerken:

Prioriteer landen waar Nederland en de EU specifieke belangen hebben, zoals in noord-Afrika vanwege bijvoorbeeld vluchtelingen en langs cruciale handelsroutes. Dit past goed in de doelstellingen zoals ook ontwikkeld in het EU Strategisch Kompas.