Het leek me niet zinvol om mij met een Twitterdiscussie te bemoeien, maar ik doe het toch. En de heren van StaatGeschreven zullen wel weer moeten zuchten, aangezien ik met een aantal dingen nogal in herhaling val. En dat spijt me. Maar ik begin met Zinvloed.
Reinier Sonneveld reageerde op een artikel op Zinvloed met de titel Weg met alle christelijke moraalridders, waarin hij het veroordelende van de schrijfster Marieta van Driel aan de kaak stelde. Op Twitter kwam daar nogal kritiek op, voornamelijk in dit geval van Geert de Rade. Zelf kan ik me de kritiek van Reinier Sonneveld wel voorstellen: Wie anderen verwijt veroordelend te zijn, veroordelender dan anderen, moet een dergelijk scherp verwijt goed onderbouwen en zeker niet in de val trappen zelf met een scherper oordeel te komen dan waargemaakt kan worden.
Oordelen is menselijk en op zichzelf is het nodig voor een gezonde samenleving. Er is een bepaalde morele orde waar mensen aan behoren te voldoen, en op het moment dat je het gedrag van mensen beoordeelt, accepteer je hen daarmee impliciet als volwaardig mens. Geoordeeld worden is zo gezien een onderdeel van de menselijke waardigheid. Daarbij realiseer ik me dat bepaalde wijzen van oordelen ook aan de menselijke waardigheid af kunnen doen en kunnen kleineren, zoals Marieta van Driel in haar stuk schrijft. Dan betreft het denk ik vooral oordelen over zaken waar mensen zelf niets aan kunnen doen, te denken valt aan bijvoorbeeld homoseksualiteit. Het feit dat er geen algemene overeenstemming is over welke morele orde nu de juiste is, doet op zich niets af aan mijn punt.
Zowel Marieta als Reinier velden hier een oordeel, waarbij bestudering van de manier van oordelen leidt tot de conclusie dat het oordeel van Marieta weinig specifiek is, maar wel heel scherp, en dat van Reinier veel specifieker en milder is. Ik zou zeggen dat de laatste de voorkeur heeft.
Tegen
Als je nog verder gaat kijken, valt iets anders op: Het is volstrekt duidelijk dat Marieta van Driel tegen oordelen is, maar daar houdt het met dit stuk mee op. Je zou kunnen zeggen dat er met “ik wil alleen maar Jezus laten zien” nog iets van een positieve boodschap in zit (al was Jezus helemaal niet wars van een potje stevige oordelen, maar dat terzijde), maar die is op deze wijze wel erg vaag, terwijl het negatieve (tegen oordelen!) erg op de voorgrond staat.
Eén artikel is maar één artikel en binnen een artikel kan je niet altijd zorgen voor zowel de benodigde kritiek als voor een mooier, beter en waarachtiger alternatief. In die zin is dit ook geen verwijt aan Marrieta of kritiek op haar artikel: individuele artikelen zijn altijd en onafwendbaar eenzijdig. Ik gebruik het hier vooral ter illustratie. Van daaruit verschuif ik graag mijn focus naar StaatGeschreven.
Enkele dagen voor de discussie rondom Reinier Sonneveld, had ik een gesprek op Twitter met Geert de Rade, waarbij ik een aantal kritische dingen over StaatGeschreven zei. Ik gaf daarin aan dat ik uit de artikelen op StaatGeschreven vaak heel goed kan opmaken waar de auteurs op tegen zijn, maar geen idee heb wat de auteurs goed vinden of belangrijk. Om maar op het blogartikel van Alain Verheij aan te haken (waarmee hij volgens mij op mijn kritiek doelt): Waren de schrijvers van StaatGeschreven maar afvallig of cynisch, dan stonden ze nog ergens voor. Nu zijn ze blijkbaar vooral overal tegen.
Waar je bij individuele artikelen een bepaalde eenzijdigheid voor lief neemt, gaat het bij een website gauw vervelen als er wel steeds kritiek geleverd wordt, maar een positieve boodschap (hier ben ik vóór) ontbreekt. Volgens Geert weten de auteurs nu steeds beter waar ze zelf voor staan. Als ik naar de voorpagina van StaatGeschreven kijk (gecheckt op zondag 30 augustus 2015), voor het gemak laat ik nu de tweets van de week en de ZaTanBo’s weg, dan zie je daar in ieder geval niets van:
Hoe Alain Over Zijn Geloofsleven Schrijft (En Begint Met Gebed); ofwel ‘Dat de critici niet moeten zeuren over een gebrek aan persoonlijk geloofsleven’;
Ik wil niet meer twijfelen maar ook niet meer geloven zoals ik deed; ofwel ‘Ik ben op zoek, maar ik weet niet waarnaar’;
Foo Fighters pakken haatbaptisten terug; ofwel ‘Foo Fighters pakken haatbaptisten terug’ (dit spreekt voor zich, lijkt me);
Twee Simpele Stappen Om Je Minder Te Ergeren Op Facebook (en wat er dan gebeurt…); ofwel ‘Joyce Meyer is stom’;
Aan God alle eer! Hoezo?; ofwel ‘Ik kan ook echt wel iets zelf, hoor’;
Heerlijk om het met Paulus oneens te mogen zijn; ofwel ‘Paulus viel voor mij van een voetstuk.’
Met al die artikelen is op zichzelf genomen niet zoveel mis, met verschillende ben ik het eens. Als er verder ook artikelen op de site komen die interessant zijn, die leerzaam zijn, dan kan het prima. Die mis ik echter. Al deze artikelen hebben gemeen dat ze ergens tegen zijn: Ze zijn tegen een bepaald standpunt, ze zijn tegen bepaalde groepen, ze zijn tegen personen of de idolisering daarvan of ze zijn tegen bepaalde al te vrome frasen. En dat hebben ze gemeen met het artikel ‘Weg met alle christelijke moraalridders’. Ik mis de variatie.
Ik maak me er zelf ook schuldig aan
Zeker in de beginjaren van mijn eerdere blog Vrijzinnig Evangelisch waren de artikelen ook erg negatief van aard. En ook later heb ik mijzelf op artikelen betrapt die het verkeerde erg goed wisten aan te duiden, maar weinig oog hadden voor zaken die kunnen inspireren. Als ik terugkijk, zie ik goed waarom mensen mijn blogs zuur vonden, mij onnodig scherp en kritisch vonden en weinig plezier beleefden aan het lezen ervan. Die kritiek vond ik niet leuk. En fair enough: voor een deel had ik die kritische kant van mij ook nodig om mij te ontworstelen aan een balast op geloofsgebied die ik toen niet kon dragen. Maar op een gegeven moment hoort die al te kritische fase voorbij te gaan en past een zekere mildheid in de kritiek die je wel uit en vooral een ontwikkeling van positieve waarden, van een eigen inhoudelijk anker.
Ik zie nu hoe belangrijk het is om eigen opvattingen te ontwikkelen, dus niet alleen in contrast met anderen, eerder niet of veel minder. En wat dat betreft, ben ik blij dat een groot deel van mijn archief op Vrijzinnig Evangelisch verloren is gegaan. Niet omdat ik me schaam, maar omdat mijn eerdere houding af kan doen aan wat ik nu meen bij te kunnen dragen. Vergelijkbare kritiek als hierboven heb ik overigens eerder op Goedgelovig gegeven (waar ik dus niet bij betrokken was) en een deel van de kritiek zou ook terecht zijn voor de Dwaze Schare (waar ik wel bij betrokken was). Ik weet hoe moeilijk het is om steeds frisse en interessante artikelen te schrijven. Een lagere schrijffrequentie kan daarbij overigens helpen.
Potentie
Van StaatGeschreven zeg ik al langer, en dat herhaal ik graag, dat het in potentie het beste onafhankelijke christelijke blog is in Nederland. De belangrijkste reden dat dat er volgens mij nog niet uit komt, is juist doordat het negatieve in teveel artikelen de boventoon voert. Eerder heb ik het wel aangeduid als ‘ooit orthodox’: schrijvers vormen hun identiteit door zich af te zetten tegen een verleden dat hen tegenstaat. Helaas. Het verveelt, het stoot af en het trekt voornamelijk querulanten aan.
Ik verwacht niet van de redactie van StaatGeschreven dat ze de site ombouwen tot een soort goednieuwsshow-achtig concept, met vrolijke tongentaal en allerlei ongecheckte wonderverhalen. Laat dat maar over aan CIP. En ik vraag ook niet om artikelen die min of meer overeen komen met mijn eigen opvattingen, daar moet StaatGeschreven eigen keuzes in maken, waar ik me verder niet in meng. Maar ik zou wel graag zien dat de redactie naar de site en naar zichzelf kijkt en zich afvraagt hoe meer van de potentie van het blog waargemaakt kan worden. Het zal niet meevallen, maar op variatie valt te sturen.
Slot
Ik realiseer me ook dat ik met mijn kritische noten (nu en ook eerder) StaatGeschreven nog niet erg heb geholpen. Zoals het mij eerder niet goed lukte om artikelen te schrijven met een eigen verhaal, maar mij in plaats daarvan afzette tegen iets of iemand anders, zo kan datzelfde ook voor de auteurs van StaatGeschreven gelden. Misschien is er wel sprake van onkunde, wie zal het zeggen? Daarom doe ik nu ook twee beloften.
1. Dit is voor het laatst dat ik kritisch schrijf over StaatGeschreven. Het is goed geweest, de redactie van StaatGeschreven moet een eigen weg kiezen en kan dat niet doen met mijn hete adem in de nek.
2. Ik ga mijn best doen om zelf een aantal artikelen voor StaatGeschreven te schrijven die interessant zijn en iets zeggen over wat ik denk. En ik hoop dat de heren van StaatGeschreven, ondanks de onaardige dingen die ik hier schrijf, welwillend genoeg zullen zijn om deze artikelen in overweging te nemen.
Terwijl ik bezig was met het schrijven van dit stuk, zag ik nog een interessante en relevante tweet van Stefan Paas langskomen en die wil ik jullie niet onthouden:
Wie een cultuur wil waar nooit geoordeeld wordt, wil blijkbaar een cultuur waar geen idealen zijn.
— Stefan Paas (@StefanPaas) August 30, 2015
Geef een reactie